Mass Effect 1 İncelemesi

Mass Effect 1’in incelemesini buradan dinleyebilirsiniz.

İçerik Özeti

Bioware’in 2007 yılında bilimkurgu türünde RPG ögeleriyle tasarladığı Mass Effect serisinin ilk oyunu Mass Effect 1’i inceleyeceğiz.

Ben hem video oyunları hem sinema hem de edebiyat açısından yalnızca klasik ve çağdaş anlatılarla ilgilenen bir tiptim. İyi öykülerin fantastik ya da bilimkurgu ögeleriyle dolu olamayacağını düşünürdüm. Çünkü benim için bir öykünün anlatması gereken en önemli şey insan gerçekliğiydi ve o da sanki yalnızca gerçek insan yaşamıyla ele alınabilirdi.

Ancak düşününce bu genellemenin doğru olmadığı ortaya çıkıyor. Çünkü insanlık aslında birbirine öyküler anlatmaya başladığı sözlü kültür döneminden beri hep olağanüstü şeyler anlatıyor. Bu Yunan Tanrılarının öykülerinde de böyle, dini metinlerin ilk ortaya çıktığı yüzyıllarda da böyle. Gerçek yaşama ancak yazı bulunduktan sonra dönülüyor ama onda da işlenen kahramanlar hep olağanüstü özellikteler. Sıradan insanın öyküsü ancak Rönesans’la birlikte olanaklı bir hale geliyor.

Bu nedenle ben de insanlığın kadim öykü anlatma geleneğinin ilk örnekleri olan ve bin yıllarca anlattığımız için ustalaştığımız fantastik ögelere sahip anlatılara da bakmak gerektiğini düşündüm. Ancak özellikle bilim kurguya yönelmem sinema ile oldu. İleri bir gelecekte kurulan fantastik bir atmosferin bilimin rehberliğinde tasarlanması ve gerçekten de bu bir gün olabilir düşüncesinin belleğimizin bir yerinde yankılanması beni çok etkiledi.

İlk okumaya başladığım romanlar Isaac Asimov’un Vakıf serisine aitti. Evet belki bu anlatılar hala klasik ya da çağdaş yazınsal metinler kadar iyi değildi, bazı anlarda birbirlerini tekrar eden anlatı kalıplarına sahiplerdi ama gene de bu dünyadan olmayan, başka iklimlere, canlılara sahip sıra dışı gezegenlerde kurulan bir hikâyedeki politik çekişmeler, bize kendi dünyamızdaki gelişmelere de uzaktan bakma olanağı sunuyordu.

Bilim kurgu yazmak zor bir işti. Hem teknik olarak kusursuz bir yapıt ortaya koymak, hem var olmayan ortamları betimlemek hem de merak ögesini sürekli canlı tutmak zorundaydınız. Ancak yapısı özellikle son otuz yılda anlatı olanakları artmış sinemaya çok uygundu. Merak uyandıran içeriğinin yanında görsel de bir şölen vadeden muazzam atmosferlere sahip bilimkurgu filmleri ve dizileri izledik.

Bilimkurgu türünün bu özellikleri 21. yüzyılda bile henüz emekleme aşamasında olduğunu düşündüğüm ve insanlığın son öykü anlatma yöntemi olan video oyunlarına da yansıdı. Önceleri afişinde uzaylı ya da yaratık gördüğüm bir oyunu bile oynamazken şans verince gördüm ki anlatının türü, anlatım olanakları elbette önemliydi ama en önemlisi ister gerçek ister gerçeküstü olsun öykünün ele alınış biçimiydi ve bir bilimkurgu oyununda da pekala yaşam gerçekliğine yürekli bir biçimde dokunulabiliyordu.

Bu kadar uzun bir girizgah yazmamın nedeni özellikle anlattığı hikaye açısından benzersiz olan Mass Effect’ten söz edecek olmam. Şimdi gelin 2007’de Bioware tarafından geliştirilmiş bu oyunun öyküsüne yakından bakalım.

Mass Effect 1’in Öyküsü

Mass Effect’i diğer bilim kurgu temalı yapıtlardan ayıran bir şey var. Benim bugüne kadar okuduğum bilimkurguların tamamında hep insanlar ön planda. Hep kendi geliştirdiğimiz teknolojilerle ulaştığımız bir gelecek anlatılıyor. Ancak Mass Effect’in öyküsü yalnızca insan türüyle ilgili değil. Tüm gezegenle ilgili.

Oyun, teknolojisini ilerleten, çeşitli gezegenlerden madenleri işlemeye, orada kolonileşmeye başlayan insanların uzayda bizden çok önce bizim yaptığımız işleri yapmaya başlayan ve daha gelişmiş uzaylı ırklarla karşılaşmasıyla başlıyor. Elbette bu uzaylı ırklar zor kurdukları gezegen düzenine yeni bir türün gelmesini mutlulukla karşılamıyor ama savaşlar ve müzakereler sonucu, insanlar da sonunda kendilerini gezegendeki dengeli yaşama ve tüm gezegen için çok büyük önem taşıyan ve aslında büyük bir uzay gemisi olan Citadel’deki yaşama dahil etmeyi başarıyor.

Elbette gezegenin geleceğini tayin eden kararlarda diğer uzay ırkları kadar söz sahibi değiliz ama gene de varlığımız meşru bir biçimde kabul edilmiş. Gezegende söz sahibi olabilmek için kendimizi kanıtlayacak olaylar yaşamak zorundayız. Bu olanağı ise gezegenin geleceğini tehlikeye atan bir tehditle yüzleşirken buluyor ve insanların da gezegende söz sahibi olabileceğini ispatlıyoruz.

Oyun boyunca kendi ön adımızı verebildiğimiz Shepard adındaki özel yetkilerle donanmış bir askeri canlandırıyoruz. Emrimizdeki gemi ve ekiple birlikte gezegenin geleceğini 50 bin yılda bir gelip tüm uzay ırklarına soykırım yapan bir tehdite karşı güvence altına almak için gezegen gezegen sistem sistem koşturuyoruz.

Mass Effect 1 Bölümlerinin Listesi

Oyunda ana hikayeyi oluşturan 8 bölüm var. Bunlar

Prologue

Bu bölümde oyun boyunca komutanlığını yapacağımız Normandy adındaki gemimizi tanıyor ve geleceğe ilişkin belirsiz bir takım görüntüler elde edeceğimiz Beacon adındaki cihazla karşılaşıyoruz.

Citadel

Bu bölümde aslında büyük bir uzay mekiği olan ve galaksinin yönetildiği Citadel’i tanıyor ve ekibimizi topluyoruz.

Find Liara T’Soni

Sürpriz bozmadan öykünün ilerleyişi için bulmamız gereken kilit insanlardan biri diyelim.

Feros

İnsanlara ait bir kolonide yapılan gizli bir araştırmayı keşfediyor ve kolonide insanların başına gelenleri araştırıyoruz.

Noveria

Feros’a benzer bir yapısı var. Bir şirket, yapılan gizli bir araştırma ve rayından çıkan işler.

Virmire

Bu bölüme geldiğiniz zaman bir daha önceki bölümlere dönemiyorsunuz. Hikaye artık geri dönüşü olmayan bir yola giriyor.

Ilos

Bizden önceki uygarlıkların bıraktığı bir uyarı. Bu bölümde gerilim en üst safhaya tırmanıyor ve oyuncunun merak ögesi had safhada artıyor.

Race Against Time

Ve epik bir final.

Mass Effect 1 Genel Değerlendirme

Eğer Mass Effect evrenine yabancıysanız oyundaki gelişmeleri kaçırmamak için az da olsa mutlaka bir ön hazırlık yapmanız gerekiyor. Çünkü çok fazla uzaylı ırk, onların insanlardan önce yaşadığı olaylar ve bilmemiz gereken özellikler var.

Bunun için hafif düzeyde sürpriz bozan içerse de aşağıda yer alan Talha Ayrancı’nın ve Dost Kayaoğlu’nun Gamecell Buzz kanalında yayımladığı Mass Effect evrenine giriş niteliğindeki şu videoya bakmanızı öneririm.

Videoların başlangıcındaki sekanslar çok gerekli olmasa da evreni oyunculara anlatmak anlamında değerli bir iş olmuş. Ardından aşağıdaki Mass Effect 1 videosuna da mutlaka göz atın. Oyunu oynamadan önce ilk beş – altı dakikasını izlemeniz yeterli. Geri kalan kısmına oyunu oynarken anlamadığınız bir şey olursa ya da oyunu bitirdikten sonra genel bir tekrar için bakabilirsiniz. Oyuna başlamadan önce aşağıdaki videonun tamamını izlerseniz fazla sürpriz bozanla karşılaşıp oyun deneyiminizi olumsuz etkilersiniz. Ama mutlaka bakın yani.

Mass Effect, Shepard adlı karakterimizin geçmişini ve görüntüsünü bile kendimizin seçebildiği bir oyun. Hatta ilk oyunda seçtiğiniz bu görüntü ve geçmişi serinin diğer oyunlarında da isterseniz aynen kullanabiliyorsunuz ama ben orijinal Shepard görünüşünü kullanmanızı öneririm.

Ben o kadar emekle kendime benzer bir Shepard oluşturmaya çalıştım ama normalde aşırı karizmatik olması gereken Shepard o kadar ezik ve uyuz oldu ki kendi yarattığım karakterle özdeşim kuramadım.

Mass Effect 1’de seçebildiğimiz şeyler yalnızca görünüşümüze ilişkin değil. Oyun içinde verdiğimiz kararların birçoğu oyunun ilerleyişine de etki ediyorlar. Bu kararların sayısı ve oyunun ilerleyişinde oluşturduğu değişiklik bana sorarsanız 2007 yılında çıkmış bir oyun için yeterli. Yoksa günümüzde Detroit Become Human’la falan seçimlerimiz ve bunun oyuna etkisi konusunda çıta arşa çıkmış durumda.

Bunun yanında oyun on altı yıl önce çıktığı için karakterlerin yürüşüyü insanı yoruyor, vuruş hissi de neredeyse yok denecek kadar az ama Mass Effect’in diğer oyunlarını anlayarak oynamak için de bu oyunu bitirmek gerekiyor. Burada hemen akıllara gelen bir soruyu yanıtlayalım.

Mass Effect Serisini Oynamaya Hangi Oyundan Başlamalıyım?

İlk oyundan başlamalısınız arkadaşlar. Çünkü Mass Effect 1, 2 ve 3 aynı hikâyeyi genişletip büyüterek kronolojik olarak ilerleyen tek bir anlatı.

Mass Effect 1, bugün için biraz eski kalsa da Electronic Arts geçtiğimiz senelerde çıkardığı; Mass Effect 1, 2 ve 3’ün bir arada sunulduğu Mass Effect: Legendary Edition ile oyunların grafiklerini, seslerini ve kontrollerini iyileştirdi. İlk oyunda hala ana öyküye etki etmemesine rağmen bazı diyalogları dinlemeden açamadığımız kapılar buluyor ve yönümüzü bulmak için harcadığımız dakikalar yaşıyoruz ama gene de bunlar ekibimizle kurduğumuz bağın oyuncuya geçmesine olumsuz yansımıyor ve hikâyenin ilerleyişinde de bir aksamaya neden olmuyor.

Özetle Mass Effect 1, bugün kontrolleri ve vuruş hissi eskimiş olmasına rağmen, sunduğu öykü sayesinde nitelikli öyküleri ve bilimkurgu evrenini seven kemik ve nitelikli oyun takipçilerinin oynaması gereken bir yapıt. Ancak bilimkurgu sevmeyen ve uzun diyaloglar okumaya katlanamayan eğlence odaklı bir oyuncuysanız sizi pek sarmayacaktır.

Not

Bir de ne zaman böyle bir oyun oynasam aklıma Deus Ex: Human Revolution gelir sevgili takipçiler. O da 12 yıl önce çıkmasına rağmen özellikle sonuyla eleştirilse de bu tarz diyaloglu RPG’lerin şahıdır bana göre.

Kaynaklar

https://kitapyorumlar.com

https://maiotik.com

https://www.bilimkurgukulubu.com